Μια πρωτοποριακή θεραπεία που χρησιμοποιεί τη νανοτεχνολογία για να επιτεθεί στον καρκίνο με μια «αόρατη έξυπνη βόμβα» θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά σε ασθενείς το 2010. Το νανοσωματίδιο στοχεύει με ακρίβεια τα καρκινικά κύτταρα, ξεφεύγοντας παράλληλα από το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος.
Υπόσχεται έτσι να απελευθερώνει μεγαλύτερες και πιο αποτελεσματικές δόσεις φαρμάκων στους καρκίνους χωρίς να έχει τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας. Δοκιμές σε ζώα έδειξαν ότι μπορεί να συρρικνώνει όγκους «ουσιαστικά στο μηδέν».
Μια δοκιμή σε 25 καρκινοπαθείς έχει προγραμματιστεί να αρχίσει σ΄ έναν χρόνο. Αν είναι επιτυχής, μπορεί να οδηγήσει στην παρασκευή ενός φαρμάκου που θα κυκλοφορήσει στην αγορά μέσα σε πέντε χρόνια.
Μολονότι η θεραπεία σχεδιάστηκε για τον καρκίνο του προστάτη, αναμένεται ότι θα είναι αποτελεσματική εναντίον και άλλων στερεών όγκων, όπως μορφές καρκίνων του μαστού, του πνεύμονα και του εγκεφάλου.
Η τεχνολογία αναπτύχθηκε από την ΒΙΝD Βiosciences, μια εταιρεία με έδρα το Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης. «Είναι το πρώτο νανοσωματίδιο μεταφοράς φαρμάκου που θα δοκιμαστεί κλινικά», λέει ο Τζεφ Ρκας, ο αντιπρόεδρος του φαρμακευτικού τμήματος της εταιρείας. «Στη συνέχεια θα το αναπτύξουμε ώστε να μπορέσουμε να το χρησιμοποιήσουμε και για τη θεραπεία καρδιαγγειακών ασθενειών, φλεγμονών, ακόμη και λοιμωδών νόσων».
Το νανοσωματίδιο, το οποίο ονομάστηκε ΒΙΝD 014, επιλύει τρία από τα κυριότερα προβλήματα στη χορήγηση φαρμάκων: πώς να εξασφαλιστεί ότι τα θεραπευτικά μόρια θα πάνε στο σωστό σημείο του σώματος, πώς θα απελευθερωθούν αργά σε διάστημα αρκετών ημερών και πώς θα εμποδιστεί το ανοσοποιητικό σύστημα να τα αναγνωρίσει ως ξένα και να τα καταστρέψει. Τα καταφέρνει «συσκευάζοντας» τα φάρμακα μέσα σ΄ ένα «πακέτο ειδικής διανομής» που αναπτύχθηκε από τους Ρόμπερτ Λάνγκερ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και Ομίντ Φαροχζάντ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ιδρυτή της ΒΙΝD Βiosciences.
1.000 φορές πιο λεπτό από τρίχα
Η διάμετρος του νανοσωματιδίου αυτού είναι 1.000 φορές μικρότερη από αυτήν μιας ανθρώπινης τρίχας (περίπου 100 νανόμετρα ή ένα δεκάκις εκατομμυριοστό του μέτρου). Αποτελείται από τέσσερα στοιχεία: το φορτίο του, ένα κοινό φάρμακο χημειοθεραπείας, το docetaxel ή taxotere· τα μόρια του docetaxel βρίσκονται μέσα σ΄ ένα βιοδιασπάσιμο πολυμερές γνωστό ως πολυλακτικό οξύ, το οποίο διαλύεται αργά σε διάστημα αρκετών ημερών ώστε το φάρμακο να απελευθερώνεται σταδιακά· η γεμάτη φάρμακο «κεφαλή» καλύπτεται στη συνέχεια από ένα «αόρατο περίβλημα» πολυαιθυλενογλυκόλης που κρύβει το σωματίδιο από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το τελευταίο στοιχείο του σωματιδίου είναι το έξυπνο σύστημα στόχευσης, με τη μορφή ενζύμων προσδεμένων στο εξωτερικό περίβλημά του, γνωστά ως συνδέτες στόχευσης. Είναι σχεδιασμένα να ενώνονται μ΄ ένα μόριο που υπάρχει στα κύτταρα του καρκίνου του προστάτη (το ΡSΜΑ), ώστε τα σωματίδια να συσσωρεύονται στο σημείο όπου υπάρχει ο όγκος προτού απελευθερώσουν το φάρμακο που μεταφέρουν. «Είναι μια άγκυρα μάλλον, παρά ένας ραδιοπομπός», είπε ο δρ Ρκας. «Όταν τα σωματίδια φθάσουν στον όγκο, παραμένουν σ΄ αυτόν».
Πηγή: ΤΗΕ ΤΙΜΕS - Του Μark Ηenderson
ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ...