Του Κώστα ΓουλιάμουH επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα αποτέλεσε την αφετηρία εμπέδωσης του νατοϊκού σχεδίου για οικονομική και στρατιωτική συνδιαχείριση του «ενιαίου ελληνοτουρκικού χώρου στο Αιγαίο».
Και επειδή κάτι τέτοιο δυνατό να καταχωρηθεί ως αποκύημα φαντασίας, παραπέμπω στην κοινή συνέντευξη ενημέρωσης των Γ. Παπανδρέου και Τ. Ερντογάν.
Εκεί, ο Τούρκος πρωθυπουργός -γνωρίζοντας πως το ΝΑΤΟ επιδιώκει να προσαρμοστεί πλήρως στους σχεδιασμούς του το καθεστώς στο Αιγαίο απάντησε ότι...
«σύμφωνα με το ΝΑΤΟ δεν έχουν καταγραφεί ως παραβιάσεις οι πτήσεις των τουρκικών μαχητικών»
Αξίζει να αναφέρουμε πως η γεωγραφική υπηρεσία των ΗΠΑ κυκλοφορεί ηλεκτρονικούς χάρτες, με το Αιγαίο δίχως σύνορα.
Και επειδή δεν πιστεύουμε πως μέσα μια νύκτα οι αμερικανικές υπηρεσίες ασπάσθηκαν τον αναρχισμό, παραπέμπουμε στον Ερντογάν ο οποίος -αξιοποιώντας παράλληλα τη νατοϊκή θέση που δεν αναγνωρίζει το εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου- έθεσε σε αμφισβήτηση το καθεστώς του Αιγαίου. Ταυτόχρονα ξεκαθάρισε πως θα παραμείνει ενεργό το «casus belli» της Τουρκίας. Την ίδια ώρα έθεσε «μειονοτικό θέμα» στη Θράκη.
Επιπλέον, επέρριψε ευθύνες για τη μη επίλυση του Κυπριακού στην Κυβέρνηση της Κύπρου, παραγνωρίζοντας βέβαια το καθεστώς της κατοχής και εγκαλώντας την για την απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Δεν υπερβάλλουμε, επομένως, αν υποστηρίξουμε πως το νεοταξικό ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει Ελλάδα και Τουρκία ως ενιαίο στρατηγικό χώρο στις ιμπεριαλιστικές επιχειρήσεις του.
Από τη μια, αντιμετωπίζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα ως προστιθέμενο βάρος για τη στρατηγική λειτουργία της Νοτιοανατολικής Πτέρυγας της συμμαχίας. Από την άλλη, όμως, και στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών του «στρατιωτικο-βιομηχανικού» συμπλέγματος, δίνει στην Τουρκία αναβαθμισμένο ρόλο για την αναμόρφωση της «ευρείας Μέσης Ανατολής» και τη γεωπολιτική της ενέργειας. Από την άποψη αυτή, η επίσκεψη Ερντογάν δικαιολογημένα προκάλεσε αρνητικούς συνειρμούς σχετικά με τη χρονική περίοδο υλοποίησής της.
Η Ελλάδα τελεί υπό την επιτήρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η δε Τουρκία μόλις εξήλθε από επιτήρηση και εμφανίζεται (τουλάχιστον σε επίπεδο εντυπώσεων) ενισχυμένη γεωπολιτικά, με πιο χαρακτηριστική την πρόσφατη επίσκεψη του Ρώσου προέδρου ή τη συμφωνία με Ιράν και Βραζιλία. Μολοταύτα, έχει πλήθος σοβαρών προβλημάτων.
Επ’ αυτού χαρακτηριστικό είναι και το σχόλιο του Ερντάλ Γιουβέν, αρχισυντάκτη της τουρκικής εφημερίδας Ραντικάλ: «... πιστεύω ότι, εφόσον η Τουρκία έχει τα δικά της οικονομικά προβλήματα, αντιμετωπίζει πρόβλημα και με το δημόσιο έλλειμμα και χρειάζεται χρήματα. Προς το παρόν η Ελλάδα επίσης διανύει μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, από την οποία δεν θα είναι δυστυχώς εύκολο να ξεφύγει για πολύ καιρό. Συνεπώς θεωρώ ότι η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτήν τη συγκυρία προκειμένου να πιέσει την Ελλάδα να αλλάξει τη στάση της».
Αθήνα και Άγκυρα φαίνεται να οδηγήθηκαν σε ένα «παίγνιο» που εκκόλαψαν οι νατοϊκοί κύκλοι. Απλά, γνωρίζοντας τις αδυναμίες των Αθηνών έδωσαν το «πράσινο» όταν ο κόσμος θα ήταν στους δρόμους στραμμένος στον πολιτικό αγώνα για τα εργασιακά του -και όχι μόνο- δικαιώματα. Μέσα σε τέτοιες συνθήκες είναι σαφώς πιο εύκολο μια κυβέρνηση να εμφανίζεται έτοιμη να αποδεχτεί τη συνδιαχείριση στο Αιγαίο. Από την έρευνα και διάσωση, τον έλεγχο του FΙRή την τουριστική εκμετάλλευση μέχρι την έρευνα και εκμετάλλευση πετρελαϊκών κοιτασμάτων.
Ωστόσο, επειδή οι προωθούμενες συμφωνίες έγιναν με γνώμονα τα συμφέροντα των ηγεμονικών ελίτ των δύο χωρών όπως αυτά (καθ)ορίσθηκαν από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή, εμπεριέχουν το σπέρμα μελλοντικών εντάσεων,σε βάρος πάντοτε της ειρηνικής συνύπαρξης των δύο λαών και της ασφάλειας στη γενικότερη περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, αναμένουμε πως μετά το σχεδιασμό για την υλοποίηση της πολιτικής συνδιαχείρισης του Αιγαίου, θα ακολουθήσει ένα είδος επικοινωνιακής καταιγίδας με επίκεντρο τα «οφέλη» που θα προκύψουν από τη νέα κατάσταση.
Ό,τι παρακολουθήσαμε αποτελεί το βασικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Εν ολίγοις, μια προπαγάνδα προβολής των δυνατοτήτων οικονομικής συνεργασίας. Στο μεταξύ, ο λαός θα βιώνει τη ρητορική πλειοδοσία της τουρκικής ηγεσίας. Όπου ενώ θα μιλά για εξομάλυνση, στην ουσία θα αποδεικνύεται λόγος κενός περιεχομένου.
Άλλωστε γνωρίζουμε πως η πρακτική Ερντογάν προς Αρμένιους και Κούρδους απέδειξε ακριβώς ότι θαρραλέες προθέσεις ή θετικές εξαγγελίες όχι μόνο παραμένουν «πουκάμισα αδειανά», αλλά τελικά εκφυλίζονται πολιτικά.
Κώστας Γουλιάμος
Aντιπρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.
ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ ΜΕ ΕΝΑ ΚΛΙΚ...
