Ανέλπιστα οφέλη από την πιστωτική κρίση αποκομίζουν οι εγχώριες τράπεζες, ενισχύοντας τη θέση τους στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο λόγος; Η αποχώρηση από την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και άλλες γεωγραφικές περιοχές, μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών.Οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν την υλοποίηση της αναπτυξιακής τους στρατηγικής. Το μερίδιο αγοράς της ΕΤΕ στη ΝΑ Ευρώπη το πρώτο εξάμηνο ανήλθε στο 9,1% από 8,5% το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Οι ξένες τράπεζες αποχωρούν και από την Ελλάδα, πουλώντας χαρτοφυλάκια δανείων και συρρικνώνοντας τις δραστηριότητές τους. Ωστόσο, το μεγάλο όφελος για τις εγχώριες τράπεζες είναι ότι ανταγωνιστές αποχωρούν από τη ΝΑ Ευρώπη, περιοχή ζωτικής σημασίας για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Ισχυρότατοι, προ κρίσης, τραπεζικοί όμιλοι όπως η RBS, Dexia, Fortis, ING κ.ά. υποχρεώνονται, στο πλαίσιο της κρατικής βοήθειας που δέχθηκαν για να διασωθούν, να συρρικνωθούν, ρευστοποιώντας στοιχεία του ενεργητικού τους.
Η συρρίκνωση των δραστηριοτήτων τους αποτελεί ύστατη λύση ανάγκης, καθώς βασικός όρος για τη χορήγηση της κρατικής βοήθειας είναι ο περιορισμός του μεγέθους των… υπερτραπεζών. Αν και οι βασικοί ανταγωνιστές των ελληνικών τραπεζών στην περιοχή είναι αυστριακές, ιταλικές και γαλλικές τράπεζες, οι οποίες δεν βρίσκονται σε τόσο δύσκολη θέση, ο περιορισμός των δραστηριοτήτων πολλών ευρωπαϊκών τραπεζών ωφελεί πολλαπλά τις εγχώριες τράπεζες.
Το βασικότερο είναι ότι πολλοί ισχυροί όμιλοι που εξέταζαν την επέκταση στη ΝΑ Ευρώπη ακυρώνουν οριστικά κάθε τέτοια προοπτική. Επιπλέον, η κρίση οδηγεί σε αλλαγή τακτικής και τις αυστριακές τράπεζες, οι οποίες αποτελούν τον ισχυρότερο παίκτη της περιοχής. Έχοντας επενδύσει περίπου το 55% με 60% του ενεργητικού τους στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, οι αυστριακές τράπεζες δέχονται μεγάλη πίεση λόγω της απότομης προσγείωσης των οικονομιών της περιοχής και υποχρεώνονται στην υιοθέτηση αμυντικών τακτικών, αφήνοντας περισσότερο χώρο ανάπτυξης στις ελληνικές τράπεζες.
Οι ελληνικές, έχοντας ισχυρή κεφαλαιακή βάση, χωρίς να έχουν μπει σε περιπέτειες μέσω επενδύσεων στα επικίνδυνα τοξικά προϊόντα και έχοντας προχωρήσει σε λελογισμένες επενδύσεις στην περιοχή μπορούν να υποστηρίξουν με μεγαλύτερη άνεση τις επενδύσεις τους, αλλά και να επωφεληθούν από τη δύσκολη θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι ανταγωνιστές τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και το 2008, έτος όπου το χρηματοπιστωτικό σύστημα δέχθηκε ισχυρότατες πιέσεις σε όλο τον κόσμο, οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν –αναπροσαρμόζοντας ασφαλώς την τακτική τους στα νέα δεδομένα που δημιούργησε η κρίση- να επεκτείνουν την εκτός συνόρων παρουσία τους. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) στο τέλος του 2008 το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης ως ποσοστό του ελληνικού ΑΕΠ ανήλθε στο 20,8%, έναντι 18,4% το 2007 και 12,6% το 2006.
Οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν την υλοποίηση της αναπτυξιακής τους στρατηγικής, παρά τη ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών εξαιτίας της κρίσης, κυρίως μέσω οργανικής ανάπτυξης. Δηλαδή με τη δημιουργία νέων καταστημάτων στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται.
Οι μοναδικές εξαγορές που πραγματοποιήθηκαν την προηγούμενη χρονιά ήταν η απόκτηση του 90% της ουκρανικής Astra Bank η οποία διαθέτει δίκτυο 24 καταστημάτων ενώ ο όμιλος Πειραιώς ολοκλήρωσε την απόκτηση του 100% της ουκρανικής International Commerce Bank (το πρώτο βήμα είχε γίνει το 2007), τράπεζα που διαθέτει δίκτυο 133 καταστημάτων στη χώρα. Στο τέλος του 2008 οι ελληνικές τράπεζες διέθεταν ένα δίκτυο 3.360 καταστημάτων σε 8 χώρες της ΝΑ Ευρώπη (Αλβανία, Βουλγαρία, Ουκρανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σερβία, Σκόπια και Τουρκία) και απασχολούσαν συνολικά 45.000 εργαζόμενους ενώ το συνολικό ενεργητικό τους στην περιοχή ξεπερνά τα 50 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τα μερίδια αγοράς, οι εγχώριες τράπεζες ελέγχουν μερίδιο άνω του 20% στη Βουλγαρία, την Αλβανία και τα Σκόπια, ενώ κοντά στο 15% διαμορφώνεται το μερίδιό τους στη Ρουμανία και τη Σερβία. Σε επίπεδα χαμηλότερα του 5% διαμορφώνεται το μερίδιο αγοράς των ελληνικών τραπεζών στις μεγαλύτερες χώρες της περιοχής όπως στην Τουρκία, την Πολωνία και την Ουκρανία.
Βελτίωση μεγεθών το 2009
Η Εθνική Τράπεζα στην Τουρκία, με αιχμή την εξαιρετική ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού και την τεχνολογική υπεροχή της Finansbank, πέτυχε το 2009 την αύξηση του μεριδίου αγοράς της τράπεζας στη λιανική στο 8,3% (στοιχεία 30.06.09) από 7,6% που ήταν τον Ιούνιο του 2008. Το μερίδιο αγοράς της ΕΤΕ στη ΝΑ Ευρώπη το πρώτο εξάμηνο ανήλθε στο 9,1% από 8,5% το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Η Eurobank πέτυχε διπλάσιους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης στη Νέα Ευρώπη από την Ελλάδα, με τα δάνεια στην περιοχή να φτάνουν το α΄ εξάμηνο στα 14,2 δισ. ευρώ από 13,2 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2008.
Η Alpha Bank, κόντρα στην κρίση, το τελευταίο δωδεκάμηνο δημιούργησε 55 νέα καταστήματα στη Ρουμανία, 36 νέα στη Ρουμανία, 26 νέα στη Σερβία, 23 νέα στην Αλβανία και 6 νέα στα Σκόπια, ενώ στο τέλος του πρώτου εξαμήνου οι χορηγήσεις της τράπεζας στο εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 13,8%.
Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου, το δίκτυο της Εθνικής στο εξωτερικό αριθμούσε 461 σημεία στην Τουρκία, 284 στη Βουλγαρία, 203 στη Ρουμανία, 151 στην Πολωνία, 65 στα Σκόπια, 30 στην Αλβανία, 18 στην Κύπρο και 11 στην Αίγυπτο.
Η Eurobank EFG διαθέτει 334 καταστήματα στην Πολωνία, 312 στη Ρουμανία, 224 στη Βουλγαρία, 131 στην Ουκρανία, 130 στη Σερβία, 43 στην Τουρκία και 4 στην Κύπρο.
Η Alpha διαθέτει 200 σημεία στη Ρουμανία, 167 στη Σερβία, 120 στη Βουλγαρία, 48 στην Αλβανία, 37 στην Κύπρο και 25 στα Σκόπια. Τέλος, ο Όμιλος Πειραιώς διαθέτει 180 καταστήματα στη Ρουμανία, 101 στη Βουλγαρία, 58 στην Ουκρανία, 57 στην Αίγυπτο, 47 στη Σερβία, 46 στην Αλβανία και 15 στην Κύπρο.
ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ...
